اثری به‌اصطلاح هنری که رسالت خود را ادا نمی‌کند
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بلاغ، سینما به عنوان هنر هفتم رسالتی بر عهده دارد که در کنار نمایش واقعیات درونی و بیرونی هر جامعه‌ای باید بر عنصر تفکر و اندیشه در جوامع بشری تکیه داشته باشد و از مرز تصویر در قاب دوربین فراتر رود.
این روزها در جامعه ایرانی اسلامی ما ساخت اثری به اصطلاح هنری در حوزه سینما با اسمی غیرمتعارف به نام “اکسیدان” صدای بسیاری از اهالی حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای فرهنگ‌و هنر را در آورد و کار به‌جایی رسیده که عوام جامعه با مشکلاتی که در زندگی اقتصادی خود دارند پس از صرف هزینه در پشت گیشه‌های سینما و حضور در نمایش این فیلم ناخواسته در زمان خروج بر هدر رفت پول و وقتشان سری از روی تاسف تکان می‌دهند.
البته هنوز افرادی در فضای اجتماعی و سیاسی حضور دارند که با نقد و نظر در مورد رخدادهای فرهنگی و هنری زوایای پنهان برخی از آثار تولیدی را بر عموم جامعه نمایان می‌سازند.
در ادامه به کلیتی در مورد فیلم سینمایی “اکسیدان” پرداخته و سپس در لوای نظرات مخاطبین حرفه‌ای و عام سینما به بررسی و تحلیل آن خواهیم پرداخت.
فیلم سینمایی اکسیدان
اکسیدان به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی در تاریخ ۱۳ بهمن ماه ۹۵ در تهران کلید خورد و در سکانس نخست آن جواد عزتی مقابل دوربین رفت و بازیگرانی چون جواد عزتی، امیر جعفری،شبنم مقدمی، شقایق دهقان، رضا بهبودی، لیندا کیانی و علی استادی در آن ایفای نقش کرده‌اند.
خلاصه فیلم داستان پسری است به نام اصلان که عاشق شده و دنبال ویزا می‌رود ولی نمی‌داند که چه مشکلاتی برایش بوجود خواهد آمد و اصلان اگر می‌دانست گرفتن ویزا این همه دردسر دارد…!
فروش فیلم با توجه به استفاده از برخی چهره‌های طنز سینمای ایران و نگاه گیشه‌محور که در سراسر سکانس‌های فیلم به عینه قابل مشاهد است در کمتر از ۹ روز به باشگاه میلیاردی‌ها رسید که البته تاییدی بر فیلم شاید نباشد و مخاطب را به جهت شکستن برخی ساختارها و هنجارهای اجتماعی به سینما کشیده باشد اما حقیقت ماهوی سینمای امروز در گیشه‌ای بودن آن است که ساخت این دست فیلم‌ها آن را اثبات کرده است.
کارگردان و نویسنده فیلم حامد محمدی متولد سال ۱۳۵۸ در تهران و فارغ‌التحصیل رشته حقوق بین‌الملل از دانشگاه تهران است که فعالیت سینمایی‌اش با نگارش فیلمنامه “طلا و مس” در سال ۱۳۸۷ آغاز شد که واکنش‌های تحسین‌آمیزی را به همراه داشت.
محمدی در سال ۱۳۹۳ فیلم “فرشته‌ها با هم می‌آیند”را ساخت که اثری مشابه “طلا و مس” به‌شمار می‌رفت و “اکسیدان” دومین فیلم بلند حامد محمدی است که این روزها بر روی پرده سینماهاست.
این فیلم در ژانر اجتماعی – کمدی معلق است و نمی‌توان آن را در یکی از این دو مقوله خلاصه کرد اما با این حال اگر قرار باشد اکسیدان را پرداخت به یک معضل اجتماعی بدانیم، باید بگوییم که رسالت خود را به خوبی ادا نکرده و فقط نویسنده و کارگردان آن جسارت را با پرداخت برخی واژه‌های نامتعارف با هم درآمیخته است که نشان از ضعف بزرگ و وجود حفره‌های نامطلوب در فیلمنامه دارد و حتی اگر اکسیدان را فیلمی کمدی به حساب آوریم مانند بسیاری از فیلم‌های سینمای کمدی ایران فقط در شوخی‌های کلامی غرق شده و کمتر ایجاد تصاویر مناسب فضای کمدی در آن دیده می‌شود.
توهین به ادیان و قومیت‌ها در اکسیدان
هنرمند و هنر واقعی در ورای ماهیت تولید اثر نمی‌تواند به قوم و یا مذهب خاصی توهین کند و یا در این مسیر قرار گیرد اما در اکسیدان به عینه شاهد هستیم که قسمت‌های متعددی از این فیلم در فضای کلیسا و با محوریت یک روحانی مسیحی ساخته شده است که این نوع نگاه و پرتاب واژگان خاص از این روحانی در لباس یا خارج از این لباس ناخواسته نگاه مخاطب را به سوی عبور از اخلاقیات در حیطه زبان گفتار می‌کشاند و با توجه به حضور اقلیت‌هایی مانند ارامنه و مسیحیان در ایران با همزیستی مسالمت‌آمیزی که در طول سال‌های مختلف بین آن‌ها و دیگر مذاهب داخل کشور وجود داشته فضای دور از شانی را ایجاد کرده است که خود پای این فیلم را در جاده هنر واقعی می‌لنگاند.
منتقدان و اعتراضات به اکسیدان
– نمایندگان مجلس در حاشیه جلسه علنی ۱۴ تیرماه امسال با انتشار نامه‌ای از وزیر ارشاد درخواست کردند که اکران فیلم “اکسیدان” را که توسط حوزه هنری هم تحریم شده متوقف کند.
– احد آزادیخواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس اعلام کرد که در روزهای آینده این کمیسیون به بحث اکران “اکسیدان” و دیگر فیلم مطرح شده این روزهای سینمای ایران وارد خواهد شد و در صورت لزوم این کمیسیون از وزیر ارشاد درخواست خواهد کرد که اکران این دو فیلم سینمایی را متوقف کند.
– بسیج‌دانشجویی دانشگاه امام‌صادق در واکنش به اکران فیلم “اکسیدان” عینکی را با طعنه به مسئولان سازمان سینمایی اهدا کرد تا شاید تلنگری برای جلوگیری از پخش این گونه آثار باشد و در بیانه خود آورده است” با اهدای این عینک شاید چشمان آن‌ها به روی واقعیت‌های تلخ این روزهای برخی آثار سینمایی باز شود و ابتذال اخلاقی را با اثر هنری طنز اشتباه نگیرند”.
” اکسیدان” به هر قیمتی گیشه را نقطه نهایی خود قرار داده است
هادی قنبری‌مصیر فیلمساز و مستندساز جوان کشور با تجربه سال‌ها مدیریت در عرصه برگزاری جشنواره‌های مختلف هنری خاصه سینمایی در گفت‌و گوی اختصاصی با خبرنگار ما “اکسیدان” را نمونه کاملی از فیلم‌سازی در عرصه گیشه خارج از ماهیت حقیقی هنر می‌داند و اظهار کرد: با توجه به رویکرد غیر متعارف سینما در سال‌های اخیر و چنگ‌زدن به ژانر کمدی برای به دست‌آوردن مخاطب به هر قیمتی این فیلم نیز نشان داد که گیشه را نقطه نهایی برای خود قرار داده است.
وی افزود: در همه هنرها علی‌الخصوص سینما باید مسائل ملی‌و مذهبی در هر جامعه‌ای با ذهن کارگردان عجین باشد و با احترام به این دو مقوله در این عصر اثری تولید کند که مخاطب را در اثر نگه دارد اما در اکسیدان شاهد عبور از برخی خط قرمزها در دایره واژگانی هستیم که نشان از ضعف ماهیت اصلی اثر و نداشتن محتوای قوی است.
این فیلم ساز با اشاره به نگارش غیرحرفه‌ای فیلمنامه در این اثر تصریح کرد: معلوم نیست پرش‌های غیرمتعارفی که در این فیلم در برخی دیالوگ‌ها دیده می‌شود بر اثر اصلاحیه‌ها و سانسورهای مرسوم است یا بر اثر نگارش فیلمنامه که در هر دو صورت ضعف نویسنده را نشان می‌دهد و پای فیلم و سازنده‌اش را می‌لنگاند.
قنبری مصیر تاکید کرد: تنها شاخصه نسبتا موفق این فیلم را می‌توان در قدرت بازی بازیگران آن دانست اما حیف و صد‌حیف که در این فیلم بازی گرفته شد و بازیگران در کالبد طنز کلامی محصور شده بودند.
وی تاکید کرد: لزوما خلق یک اثر فاخر و یا پربازدید نباید با این دیدگاه که خطوط قرمز هنر در جامع اسلامی شکسته شود اتفاق افتد بلکه باید به رسالت واقعی هنر که آموزش و آگاهی‌بخشی در حیطه انسان‌سازی است توجه ویژه داشت.
این فیلمساز در پایان گفت: درست است که در این سال‌ها سینمای ایران با رویکرد اجتماعی از دریچه طنز شاید بر روی لبه تیغ راه رفتن مصطلح شده باشد اما باید قبول کرد درک واقعیت، شناسایی درست نقاط ضعف و قوت جامعه از جلوه‌های درست تولید یک اثر هنری برای کارگردانان است.
ادامه مطلب در سایت اصلی
منبع: راه دانا